Agostino Chigi był z racji posiadanych banków nie tylko najbogatszym człowiekiem w Italii, ale najprawdopodobniej w całej ówczesnej Europie. O jego względy walczyły zarówno koronowane głowy, jak i papieże. Nie bez powodu – bez jego finansowego wsparcia niemożliwe było prowadzenie wojen czy wznoszenie reprezentacyjnych budowli. Chigi był też – obok papieży Juliusza II i Leona X – najważniejszym zleceniodawcą Rafaela. To dla niego artysta ten zaplanował pośmiertną kaplicę w bazylice Santa Maria del Popolo i kaplicę rodową w kościele Santa Maria della Pace. Ale największym wyzwaniem i przedsięwzięciem Chigiego była jego rezydencja – willa Farnesina. Na początku XVI wieku stała ona w obszernym, sięgającym po brzegi Tybru parku, do którego należał też ogród z rzadkimi gatunkami drzew i kwiatów. Wpływowy bankier rzadko tam mieszkał, co najwyżej nocował. Miejsce to przeznaczone było bowiem dla letniego wypoczynku gospodarza i jego gości. To w nim spotykali się na biesiadach, wieczorach poetyckich czy przedstawieniach teatralnych poeci, intelektualiści, możni i kardynałowie. Nie mogło zabraknąć też ówczesnych dam do towarzystwa, a przede wszystkim tej najpiękniejszej, z którą Chigiego łączyła długoletnia przyjaźń i głęboka zażyłość – boskiej Imperii, najbardziej rozchwytywanej rzymskiej kurtyzany, pierwszej między wszystkimi.

Dekoracje malarskie Farnesiny w przeważającej mierze odnoszą się do życia Agostina, choć ich tematyka dotyczy mitologii i sięga do inspiracji antycznych. Jednym z najważniejszych pomieszczeń rezydencji była loggia ozdobiona scenami opowiadającymi historię Amora i Psyche. W drugim, pełniącym funkcję letniej jadalni, dojrzymy postać Galatei – dzieło namalowane przez zaprzyjaźnionego ze zleceniodawcą, rozchwytywanego i uwielbianego w tym czasie Rafaela.

W typowy dla epoki sposób stworzył on kompozycję opartą na formie piramidy, ale dostrzeżemy w niej nowe elementy – intensywność wyrażającą się poprzez nagromadzenie postaci, ich różnorodny ruch, silnie podkreśloną muskulaturę bohaterów, w tym samej Galatei, czyli rozwiązania, które podchwycą kolejne generacje malarzy, wychodzących już poza sztukę renesansu. Dzięki użyciu tych środków powstało dzieło dramatyczne, a jednocześnie wyważone, które miało służyć jako inspiracja do rozmów o sztuce, miłości i antyku, w jakie chętnie zapuszczali się goście Chigiego. Rafael wiedział, że jego praca będzie poddana wnikliwej analizie ówczesnych humanistów, poszukujących artystyczno-poetyckich paragoni.

Co zatem ukazał nam Rafael? Nimfę Galateę – córkę boga Nereusa na muszli ciągniętej przez delfiny w otoczeniu innych nimf, stworów morskich i kupidynów strzelających z łuków do pięknej kobiety o rozwianych wiatrem włosach, której szata uniesiona silnym podmuchem wydaje się służyć za żagiel. Dokąd zmierza? Możemy się tylko domyślać, że do swego młodocianego kochanka – pasterza o imieniu Akis. Rafael zaczerpnął opowieść o Galatei od antycznego Owidiusza, ale też od renesansowego poety Angela Poliziano. Ten ostatni ukazuje ją przejeżdżającą obok zakochanego w niej cyklopa ludożercy, Polifema. Jednookiego potwora, targanego miłością i zazdrością, dojrzymy na ścianie obok. W niepozbawionej komizmu scenie Polifem z fletem w dłoni spogląda sprzed swej jaskini zapewne na oddalającą się od niego nimfę. Możemy sobie nawet wyobrazić, jak sięga po instrument, by w ten sposób okazać swe uwielbienie, ale też smutek z powodu nieodwzajemnionej miłości. Cyklop został namalowany nie przez Rafaela, ale Sebastiana del Piombo – drugiego znaczącego dekoratora Farnesiny. Obie te sceny, jak i kolejne, które jednak ostatecznie nie powstały, zaprojektowane zostały z myślą o publice obeznanej z literaturą, która mogła podziwiać finezję owego połączenia, ale też umiała docenić malarski kunszt, z jakim artyści, inspirując się poezją, kreowali dzieło pełne nostalgii, dynamiki i komizmu zarazem.

Niektórzy badacze w postaci pięknej Galatei dostrzegają rysy Imperii, której Chigi pragnął oddać cześć. Ale może historia jest zupełnie inna… Ów finansowy geniusz, mimo swego majątku i starań, nie był w stanie zdobyć względów rządzącej w Mantui rodziny Gonzaga i poślubić księżniczki Margherity. Przeszkodą nie było tu jego dość swobodne życie, ale niskie pochodzenie. Ale czy człowiek ten miał w sobie tyle samoironii, aby ukazać się swym gościom w postaci odrzuconego szpetnego Polifema? I czy on – bogaty, ale nieutytułowany, niemniej megalomańsko wierzący w swe specjalne przeznaczenie, czego dowiódł, każąc wymalować na sklepieniu tej samej sali swój nader korzystny horoskop, potrafiłby uznać niesprawiedliwość losu i przyznać się do porażki tak okrutnej? Możemy uchylić rąbka tajemnicy i dopowiedzieć finał tej ledwie zarysowanej w dwóch freskach miłosnej historii. Nieokrzesany Polifem mimo gry na flecie nie pozyskał serca Galatei. Oddała je ona szesnastoletniemu pasterzowi, co wzbudziło w cyklopie tak wielką zazdrość, że zabił rywala, zrzucając na niego olbrzymi głaz. Rozlaną krew Akisa Galatea zamieniła następnie w rzekę o jego imieniu – być może tą właśnie, na którą spogląda Polifem.

Nagła śmierć fundatora przekreśliła plany stworzenia dalszych scen ilustrujących miłosne perypetie pięknej nimfy i zakochanego w niej potwora. W kolejnym stuleciu namalowano na ścianach widniejące do dziś krajobrazy. W ten sposób jednoznacznie zrezygnowano z dopowiedzenia epizodów tej romantyczno-dramatycznej historii.    

Triumf Galatei, fresk, willa Farnesina, 1512, Rafael